Bitoriano Gandiaga bizkaitar poeta handiaren jaiotza gogoratuko dogu. 1928ko urriaren 8an jaio zan Mendatan.
Olerkigintza dogu idazle bizkaitarraren produkzino literarioaren zutabe nagusia. Hainbat argitalpen itxi zituan poesiakaz horniduta. Elorri (1962) liburuagaz ekin eutsan B. Gandiagak bere obra oparoari eta haren ostean Hiru gizon bakarka (1974) eta Uda batez Madrilen (1977) liburuek lau haizeetara zabaldu eben poetaren izena.
Bigarren liburuaren bitartez heldu zan Gandiaga batez be publiko zabalarenganaino. Hedatze horretan laguntza handia izan zan 70eko hamarkadan euskal kantariek, euren kantuak moldatzean, erruz erabiltea liburuko poemak.
Geroago, Denbora galdu alde (1985) eta Gabon dut anuntzio (1986) opetsi eutsazan Gandiagak euskal irakurlegoari. Eta Ahotsik behartu gabe (1997) liburuagaz itxitzat laga eban Gandiagak, bizi zala, argitara emon eban liburu-sorta.
Zorionez, baina, liburu honeek euren segida izan dabe. Izan be, 2004. urtean Adio poemarioa emon eben argitara, eta urtebete geroago, 2005eko udagoienean, Elkar-Labayru-AEF argitaletxeek Mendatako idazlearen olerki argitarabakoak emon zituen argitara, lau liburu ederretan emon be: Biziminez, Euskalminez, Izadiminez eta Jainkominez. Hamaika poema-liburu doguz, beraz, B. Gandiagaren obra poetiko mardula osatzen dabenak.
Ha ta guzti be, prosaz be hainbat idatzi eban, eta hori batu eban Iaki Sarriugartek Hitz lauz idazten izenburupean (Labayru Ikastegia, 2006).
ESPERANTZARI leiho bat
Zabaldu omen diote
Bizi ahal ote den
Ikusteko ere.
Baina apenas
Ikusi duten
Esperantzarik.
Desilusio usai bat
Erten omen da leihotik.
